หัวใจสำคัญของอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม คือ การส่งมอบอาหารและเครื่องดื่มให้ถึงมือผู้บริโภค ด้วยความสะอาด ปลอดภัย ถูกสุขอนามัย ซึ่งสิ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภค นอกเหนือจากความจงรักภักดีที่ผู้บริโภคมีต่อแบรนด์นั้นๆ
อย่างไรก็ตาม ในกระบวนการผลิตของอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม ร่างกายมนุษย์ถือเป็นสิ่งที่มีความเสี่ยงและไวต่อการปนเปื้อนของเชื้อโรค ซึ่งอาจส่งผลต่อคุณภาพของกระบวนการผลิตเนื่องจากทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิต รวมถึงอุปกรณ์ทุกชิ้นที่ใช้ในกระบวนการผลิตต้องมีคุณภาพ ได้มาตรฐานตามหลักสากล
สำหรับกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มสมัยใหม่ที่มีการประยุกต์ใช้กระบวนการผลิตอาหารแบบอัตโนมัติ (Automated Food) ที่จำเป็นต้องใช้ Handling Equipment ซึ่ง ‘พินช์วาล์ว’ (Pinch Valves) ถือเป็นส่วนประกอบสำคัญอย่างหนึ่งของระบบการผลิตในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มที่มีการใช้งานกันอย่างแพร่หลาย ทว่าการใช้งาน ‘พินช์วาล์ว’ อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดนั้น มีปัจจัยสำคัญที่ผู้ประกอบการ หรือเจ้าของกิจการต้องพิจารณา ดังนี้
- ปลอดการปนเปื้อน (Non – Contamination)
- ป้องกันการเจริญเติบโตของแบคทีเรียอันไม่พึงประสงค์ (Prevention of Undesired Bacteria)
- ติดตั้ง บำรุงรักษาและเปลี่ยนชิ้นส่วนได้ง่าย (Easy Installation, Maintenance and Replacement)
ปัจจัยที่ต้องพิจารณาในการใช้งานพินช์วาล์ว
ของอุตสาหกรรมอาหาร และเครื่องดื่ม
การตอบสนองที่ไวต่อสิ่งปนเปื้อนของร่ายกายมนุษย์ เป็นปัจจัยที่ต้องได้รับพิจารณาถึงอย่างสำคัญที่สุด เนื่องจากมีผลต่อสุขภาพของผู้บริโภคและอาจทำลายภาพลักษณ์ของสินค้า หากเกิดการปนเปื้อนในระบบการลำเลียง ท่อ ปั๊มหรือวาล์ว รวมถึงสารหล่อลื่นในระบบ ซึ่งอาหารอาจจะต้องสัมผัสโดยตรง จะเห็นได้ว่าวงการอาหารและเครื่องดื่มส่วนใหญ่จะติดฉลากไว้บนบรรจุภัณฑ์ว่า ‘ปลอดสารไนเตรท’ เพื่อหลีกเลี่ยงความเข้าใจผิดที่อาจเกิดขึ้นเกี่ยวกับสารปนเปื้อน หรือแม้แต่การใช้ Bleach เพี่อทำความสะอาดระบบท่อเพื่อกำจัดกับ Salmonella ที่เป็นปัญหากับเนื้อสดและผลิตภัณฑ์อื่นๆ ในกระบวนการผลิตก็ตาม
การเจริญเติบโตและการแพร่ขยายของเชื้อแบคทีเรียอันไม่พึงประสงค์ เช่น E.Colli หรือ Salmonella ถือเป็นปัญหาอย่างมากในระบบการผลิตและแปรรูปอาหาร ซึ่งโอกาสที่เครื่องไม้ เครื่องมือจะเป็นต้นเหตุในการเพาะเชื้อและสัมผัสอาหารโดยตรงนั้นก็มีเช่นกัน ดังนั้นปัจจุบันอุปกรณ์สำหรับ Automated เหล่านั้น มักถูกบรรจุมาในถุงที่ผ่านการสเตอริไลซ์เพื่อลดการปนเปื้อน และการใช้งานจะมีการใช้วัสดุที่ 3 เช่น ท่อส่งทำหน้าที่เป็นตัวกลางที่ทำให้วาล์วไม่ต้องสัมผัสกับอาหารโดยตรง
การบำรุงรักษาถือเป็นเรื่องจำเป็นและต้องดำเนินการตามระยะเวลาที่กำหนดเป็นมาตรฐาน ซึ่งอุปกรณ์อย่าง ‘พินช์ วาล์ว’ ไม่จำเป็นต้องสัมผัสกับอาหารโดยตรง สามารถดำเนินการผ่านท่อหรือแผ่นกรอง การซ่อมบำรุงจึงสามารถทำได้ง่ายและสม่ำเสมอ โดยไม่จำเป็นต้องปิดระบบการทำงานทั้งหมด ทำให้ประหยัดเวลาและทรัพยากรเมื่อเทียบกับระบบการผลิตแบบเดิม
ข้อจำกัดของ ‘พินช์วาล์ว’
‘พินช์วาล์ว’ มีการใช้งานที่เฉพาะเจาะจง ตัวโซลินอยด์นั้นเป็นระบบไฟฟ้า และวาล์วเป็นแบบ Pneumatic ซึ่งได้รับการออกแบบมาให้รองรับกับแรงดันอากาศแบบแปรผัน โดยการส่งต่อวัตถุดิบนั้นจะเป็นการส่งต่อหรือผ่านตัวกรอง แต่จะไม่ให้สัมผัสโดยตรงกับผลิตภัณฑ์ปลายทาง แรงดันทั่วไปอยู่ที่ 20 – 30 psi สำหรับขนาด 65 – A และสามารถใช้ได้ถึง 80 psi สำหรับขนาด 75 – A ต้องหมั่นสังเกตการทำงานควบคู่กัน ระหว่างแรงดันวาล์วและขนาดท่อ เพื่อสังเกตดูผลการเปลี่ยนแปลงก่อนที่จะนำมาปรับปรุงการใช้งำนให้เหมาะสมรวมถึงการซ่อมบำรุงรักษาอย่างถูกต้องและทันท่วงที
นอกจากนี้ ยังมีกระบวนการผลิตและแปรรูปอาหารอีกมากมายที่เครื่องมือนั้นสัมผัสกับวัตถุดิบหรืออาหารโดยตรง ซึ่งก่อให้เกิดความเสี่ยงทั้งทางด้านการปนเปื้อนและเป็นแหล่งเพาะเชื้อแบคทีเรียได้เป็นอย่างดี ‘พินช์วาล์ว’ จึงถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการใช้งานในกระบวนการผลิตและแปรรูปอาหาร ซึ่งมุ่งเน้นความปลอดภัย โดยปัจจุบันนิยมใช้ในงานการผลิตทางด้านเภสัชกรรม ซึ่งการใช้ ‘พินช์วาล์ว’ ในการผลิต ถือเป็นส่วนประกอบที่ดีสำหรับมาตรฐานการผลิตและแปรรูปอาหารในอนาคต
EXECUTIVE SUMMARY
In food processing or food production line, the consumer’s safety is the most important issue. Pinch valve is one of the factors in production line that reduce the contamination in manufacturing process through its physical use. Pinch valve will send the material through tube or membrane layer to the targeted object. The operation of pinch valve has been avoiding to touch the product directly. It is electric – solenoid and air – pneumatic valves that operate with 20 – 80 psi pressure which depends on the specification of valve and tube.
