ระบบอัดอากาศมีการใช้งานภายในโรงงานอุตสาหกรรมอาหารสมัยใหม่กันอย่างแพร่หลาย ซึ่งอากาศเหล่านี้สามารถสัมผัสโดยตรงกับตัวอาหารหรือวัตถุดิบ รวมถึงกระบวนการอื่นๆ เช่น ระบบอัตโนมัติ บรรจุในบรรจุภัณฑ์ หรือแม้แต่การใช้งานร่วมกับก๊าซ ดังนั้น ระบบอัดอากาศสำหรับกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการแปรรูปอาหารจำเป็นต้องมีความปลอดภัยในการใช้งาน ปราศจากเชื้อโรคที่ก่อให้เกิดความเจ็บป่วยกับผู้บริโภค
ผู้ประกอบการหลายท่านอาจละเลยหรือไม่ทราบถึงประเด็นความสำคัญของระบบอัดอากาศที่มีความสำคัญต่อความสะอาดปลอดภัยได้มาตรฐาน ซึ่งสามารถสร้างความน่าเชื่อถือและภาพลักษณ์สินค้าที่ดีได้อีกทางหนึ่งด้วยเช่นกัน
รูปแบบและการปนเปื้อนในระบบอัดอากาศ
การทำความเข้าใจความเสี่ยงและปัจจัยการปนเปื้อนในอากาศของระบบอัดอากาศถือเป็นเรื่องพื้นฐานที่จำเป็นต้องได้รับความรู้ เพื่อพัฒนาให้เกิดการจัดการที่ถูกต้องเหมาะสมลดปัญหาและขจัดการปนเปื้อนออกไปจากระบบ ซึ่งปัจจัยเสี่ยงสำหรับการปนเปื้อนมีอยู่ 10 ปัจจัยหลัก ภายใต้ 3 หัวข้อ ดังนี้
การออกแบบระบบเพื่อจัดการกับการปนเปื้อน
การออกแบบระบบเพื่อรองรับการทำงานภายใต้ความอ่อนไหวของอุตสาหกรรมอาหารนั้นจำเป็นที่จะต้องนำแนวคิดของ HACCP เข้ามาประยุกต์ใช้เพื่อคัดกรองปัญหาที่เกิดขึ้นโดยมีแนวทางเบื้องต้น ดังนี้
จากรูปที่ 1 แสดงให้เห็นถึงระบบอัดอากาศที่ประกอบไปด้วย เครื่องดูดซับความชื้นของเครื่องทำลมแห้ง เครื่องทำความเย็นลมแห้ง อุปกรณ์ตัวกรองดูดซับทำจากคาร์บอนตัวกรองฝุ่น และตัวกรองสเตอริไลซ์ โครงสร้างระบบนี้สามารถคัดกรองและป้องกันการปนเปื้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วยขั้นตอนคัดกรองที่ละเอียด
สำหรับการออกแบบช่องระบายลมของระบบอัดอากาศจะต้องออกแบบโดยคำนึงถึงเงื่อนไขหลัก ดังนี้
- อากาศที่มีการสัมผัสกับอาหารโดยตรง
- อากาศที่ไม่ต้องสัมผัสกับอาหาร
- ตำแหน่งที่การจัดการ HACCP สามารถแสดงความเสี่ยงของอากาศที่ไม่ได้สัมผัสกับอาหารโดยตรง หรือเข้าสู่กระบวนการผลิต ซึ่งอาจเป็นส่วนที่ไม่สัมผัสอาหารแต่มีความเสี่ยงสูง
ด้วยเทคโนโลยีจาก Parker Domnick Hunter ตัวกรองพิเศษ OIL-X EVOLUTION ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้งานกับระบบอัดอากาศที่ตรงตามมาตรฐานนานาชาติ ISO8573-1 รวมถึงผ่านมาตรฐาน BCAS Food Grade Compressed Air Code of Practice และการรับรองของ Lloyds Register
อย่างไรก็ตาม การพิจารณาใช้ระบบการกรองเครื่องอัดอากาศ จะต้องคำนึงถึงระบบของเครื่องอัดอากาศด้วยว่าเป็นเครื่องที่มีการใช้น้ำมันหรือไม่ ถ้าหากมีการใช้จะทำให้มีโอกาสการปนเปื้อนได้มากกว่าเครื่องที่ใช้ระบบปราศจากน้ำมันซึ่งปัจจัยเหล่านี้ขึ้นอยู่กับรูปแบบความต้องการในการใช้งานของอุตสาหกรรมอาหารนั้นๆ
จากการที่อากาศและสิ่งปนเปื้อนไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า และอาจไม่เห็นผลกระทบที่สัมผัสกับอาหารโดยตรงอย่างชัดเจนนัก ทำให้สามารถกลายเป็นจุดที่เกิดช่องโหว่ให้เกิดการปนเปื้อนสู่กระบวนการแปรรูปและอาหารได้ ขั้นตอนการพิจารณาถึงสิ่งปนเปื้อนและความร้ายแรงของความเสี่ยงด้วยกระบวนการ HACCP นั้น จึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการจัดการสิ่งปนเปื้อนที่มาจากอากาศที่ปลอมปน ไม่ว่าจะเป็นอากาศที่บรรจุเข้าไป ระบบที่ทำการบรรจุ รวมถึงท่อลำเลียง เพื่อสร้างสุขอนามัยที่ดีทั้งระบบผลิต อาหาร และภาพลักษณ์ขององค์กร
EXECUTIVE SUMMARY
Compressed air in food manufacturing is one of the hazard that hard to identify with bear eye which could cause the contamination easily without attention. This hazard could prevent through the adaptive procedure of HACCP to identify the cause and operate with right procedure. The type of air contamination could be categorized into 3 main groups which are direct-contact to the food, non-contact to the food and non-contact to the food but still has high risk, while the cause of contamination could separate into 3 section that is atmospheric air, air compressor and compressed air storage devices & distribution piping. These are important factors that could use for consideration the filter type, sensor and also the proper procedure to operate with the specify facility.
Source:
- www.parker.com
